मोफत CIBIL स्कोअर ऑनलाईन तपासा

कर्ज किंवा क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुमचा क्रेडिट स्कोअर चांगला असणे आवश्यक आहे. CIBIL स्कोअर हा एक प्रकारचा क्रेडिट स्कोअर आहे जो बँका आणि वित्तीय संस्था, क्रेडिट अर्ज मंजूर करण्यापूर्वी पाहतात. फायदेशीर अटींसह क्रेडिट मंजुरीची शक्यता सुनिश्चित करायची असल्यास, क्रेडिटसाठी अर्ज करण्यापूर्वी, तुमचा CIBIL स्कोअर तपासा.

CIBIL क्रेडिट स्कोअर म्हणजे काय?

CIBIL स्कोअर हा तुमची क्रेडिट पात्रता दाखवणारा स्कोअर आहे. तुमचा क्रेडिट स्कोअर मोजण्यासाठी तुमचे मागील क्रेडिटसंबंधी वर्तनविचारात घेतले जाते. CIBIL नावाच्या संस्थेद्वारे त्याची मोजणी केली जाते, म्हणून हे नाव आहे.

जर तुम्ही पूर्वी कर्ज किंवा इतर कुठल्या कर्जाचे प्रकार घेतले असतील, तर तुम्ही ते परत केले असेल किंवा अजूनही परत करत असाल. तुमच्या क्रेडिट कार्ड वापरण्यातील आणि बिले/कर्ज-हप्ते फेडण्यातील तुम्ही दाखवलेली शिस्त तुमचा CIBIL स्कोअर वाढविण्यास मदत करते. स्कोअर निश्चित नसतो; तो तुमचे क्रेडिटसंबंधी वर्तन आणि हिस्टरीनुसार वेळोवेळी बदलतो.

CIBIL चा फुल फॉर्म काय आहे?

तुमचा CIBIL स्कोअर मोफत कसा तपासायचा हे शिकण्यापूर्वी, CIBIL म्हणजे काय आणि त्याचे स्कोअरिंग इतके महत्त्वाचे का आहे हे पाहणे महत्वाचे आहे. CIBIL म्हणजे क्रेडिट इन्फॉर्मेशन ब्युरो (इंडिया) लिमिटेड. भारतातील सर्वात जुन्या क्रेडिट ब्युरोपैकी एक, ट्रान्सयुनियन CIBIL ला, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ची मान्यता मिळालेली आहे.

जर तुम्ही कर्ज घेतले असेल किंवा क्रेडिट कार्ड वापरले असेल, तर कर्ज देणाऱ्याने त्याची माहिती CIBIL सोबत शेअर केली असेल. या तपशीलांच्या आधारे, CIBIL क्रेडिट रिपोर्ट तयार केला जातो. या रिपोर्ट मधून तुम्ही तुमचा CIBIL स्कोअर मोफत जाणून घेऊ शकता. तुमच्या क्रेडिट वर्तनात आणि परतफेडीच्या पार्श्वभूमीतील कोणतेही बदल तुम्ही CIBIL स्कोअर तपासल्यावर दिसून येतील. बँका आणि इतर कर्ज देणारे, अर्जदारांची क्रेडिट पात्रता तपासण्यासाठी CIBIL स्कोअर वापरतात.

CIBIL स्कोअर कसा मोजला जातो?

आता तुम्हाला माहिती आहे कि CIBIL स्कोअर म्हणजे काय, तर तो मोजायची पद्धत समजून घ्या:

यात पुढील टप्पे आहेत:

क्रेडिट ब्युरो आवश्यक माहिती गोळा करते, जसे की मागील क्रेडिट रेकॉर्ड.

ते तुमच्या क्रेडिट वर्तनाच्या विविध पैलूंची गणना त्यांच्या अल्गोरिदमवर आधारित करते.

निकालाच्या आधारे, ते तुम्हाला स्कोअर \ गुण देते.

प्रत्येक क्रेडिट ब्युरोकडे क्रेडिट स्कोअर मोजण्यासाठी स्वतःचे अल्गोरिदम असते. एक विशिष्ट क्रेडिट ब्युरो विशिष्ट क्रेडिट वर्तनाला (जसे की वेळेवर परतफेड) अधिक प्राधान्य देऊ शकते, तर दुसरा क्रेडिट ब्युरो इतर पैलूंचे (जसे की क्रेडिट वापर आणि क्रेडिट मिश्रण) अधिक मूल्य देऊ शकतो.

ग्राहक म्हणून, तुम्हाला क्रेडिट कार्डची बिले आणि कर्जाचे हप्ते वेळेवर भरावे लागतील. तुमचे क्रेडिट कार्ड सुज्ञपणे वापरण्याची आणि जास्त क्रेडिट अर्ज न देण्याची शिफारस केली जाते. यामुळे ब्युरोच्या अल्गोरिदमला फारसे महत्व न देता, सकारात्मक स्कोअर सुनिश्चित होण्यात मदत होते.

CIBIL क्रेडिट स्कोअर श्रेणी

CIBIL स्कोअर हा 300 ते 900 च्या दरम्यान असणारा 3 अंकी क्रमांक आहे. या श्रेणीतील स्कोअर जितका जास्त असेल तितकीच भविष्यात क्रेडिट मिळण्याची शक्यता जास्त असते. 900 क्रेडिट स्कोअर असणे आदर्श असले तरी, 750 आणि त्याहून अधिक क्रेडिट स्कोअर असलेल्या व्यक्तींना जबाबदार कर्जदार मानले जाते.

तुम्ही जेव्हा CIBIL स्कोअर ऑनलाईन मोफत बघत असाल तेंव्हा तुम्हाला या काही श्रेणी बघायला मिळतील :

लागू नाही (NA) \ पार्श्वभूमी नाही (NH)

तुम्ही जर कधीच कुठलेही क्रेडिट घेतलेले नसेल तर, CIBIL स्कोअर ऑनलाईन चेक करताना तुम्हाला ‘NA\ NH’ दिसेल. जर तुम्हाला अलीकडेच क्रेडिट मंजुरी मिळाली असेल आणि तुम्ही अद्याप तुमचे क्रेडिट प्रोफाइल तयार केलेले नसेल तरी देखील हे लागू आहे. NA/NH हे नकारात्मक असणे आवश्यक नाही, परंतु तुमचा CIBIL स्कोअर तयार करण्यासाठी छोटी छोटी पावले उचलणे उचित असेल.

350-549

जेव्हा तुम्ही तुमचा CIBIL स्कोअर ऑनलाइन मोफत तपासता आणि या श्रेणीतील स्कोअर पाहता, याचा अर्थ तुमचे क्रेडिट प्रोफाइल खराब आहे. याचा अर्थ असा की तुम्ही तुमच्या क्रेडिट कार्ड किंवा कर्जाच्या थकबाकीबाबत निष्काळजीपणा केला आहे. जर तुम्हाला कर्ज मिळवायचे असेल, तर तुम्हाला या टप्प्यावर तुमचा CIBIL स्कोअर सुधारावा लागेल.

550-649

हि ‘मध्यम’ श्रेणी समजली जाते. हि खराब नसली तरी, चांगल्या कर्ज अटी तुम्हाला देऊ शंभर नाही. काही कर्ज देणारे तुम्हाला कदाचित क्रेडिट देतील. परंतु, व्याजदर, क्रेडिट मर्यादा आणि इतर नियम व अटी तुमच्या सोयीचे नसतील. तुम्ही पुढच्या वेळी CIBIL स्कोअर तपासाल आणि या श्रेणीतील स्कोअर दिसला तर, हि परिस्थिती बदलण्याच्या दृष्टीने कृती करा. यामुळे तुमचे कर्ज\ क्रेडिट मंजूर होण्याची आणि सोयीस्कर अटी मिळण्याची शक्यता वाढायला मदत मिळेल.

650-749

हा 'चांगला' क्रेडिट स्कोअर मानला जातो. तो कर्ज देणाऱ्याला सांगतो की तुम्ही तुमचे कर्ज फेडण्याबाबतीत तत्पर आहात. तुम्ही तुमचे कर्ज वेळेवर फेडले आहे आणि तुमच्या कर्जाचा सुज्ञपणे वापर केला आहे. या कारणास्तव, तुमच्याकडे कमी जोखीम असलेले कर्जदार म्हणून पाहिले जाईल. लेबल सकारात्मक आहे कारण याचा अर्थ असा आहे की तुम्हाला कर्ज/क्रेडिट कार्ड लवकर मंजूर होण्याची शक्यता आहे.

750-900

ही आदर्श क्रेडिट स्कोअर श्रेणी आहे. जर कर्ज देणाऱ्यांनी एखाद्या व्यक्तीचा CIBIL स्कोअर तपासला आणि तो या श्रेणीत आढळला, तर ते स्पर्धात्मक व्याजदरांवर कर्ज/ क्रेडिट देण्याची शक्यता असते. अशा व्यक्तींना अत्यंत क्रेडिटयोग्य मानले जाते. त्यामुळे, त्यांना कमी व्याजदर, इच्छित कालावधी, उच्च क्रेडिट इत्यादी सर्वोत्तम कर्ज अटी मिळतात.

चांगल्या CIBIL स्कोअरचे महत्त्व

जेव्हा तुम्ही कर्ज किंवा क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करता तेव्हा कर्ज देणारा तुमच्या अर्जाचे मूल्यांकन करताना CIBIL स्कोअर तपासेल. जर तुमचा क्रेडिट स्कोअर चांगला असेल तर याचा अर्थ तुम्ही कमी जोखीम असलेले, जबाबदार कर्जदार आहात.
हे सकारात्मक क्रेडिट प्रोफाइल तुम्हाला तुमच्यासाठी सोयीस्कर अटी आणि शर्तींवर कर्ज आणि क्रेडिट कार्ड मिळवून देण्यात मदत करेल. तुम्हाला कमी व्याजदर, जास्त क्रेडिट मर्यादा किंवा कर्जाची रक्कम, तुम्हाला हवा असलेला कालावधी आणि बरेच काही मिळू शकते.
दीर्घकाळात, नवीन कर्ज फेडणे सोपे होईल आणि तुमचा क्रेडिट स्कोअर आणखी सुधारेल.
तुमच्या स्कोअरसाठी आणि काही गडबडी असल्यास त्यासाठी, तुम्ही नियमितपणे CIBIL स्टेटस ऑनलाइन चेक करणे आवश्यक आहे. असे केल्याने तुम्हाला तुमच्या क्रेडिट स्टँडिंगची जाणीव होते आणि आवश्यक असल्यास योग्य पावले उचलण्यास प्रोत्साहित केले जाते.

CIBIL स्कोअर ठरवणारे घटक

तुमच्या CIBIL स्कोअर वर परिणाम करणारे अनेक घटक आहेत. या सर्वांमध्ये सामायिक गोष्ट म्हणजे तुमचा एकूण क्रेडिट हिस्टरी आणि वर्तन. तुमचा CIBIL स्कोअर निश्चित करताना खालील पॅरामीटर्स सहसा पाहिले जातात:

परतफेडीची\ रिपेमेंटची हिस्टरी

आधी सांगितल्याप्रमाणे, तुम्हाला तुमचे कर्ज वेळेवर फेडणे आवश्यक आहे. तुमचा कर्ज परतफेडीची हिस्टरी ही तुमच्या CIBIL स्कोअरवर परिणाम करणारा सर्वात महत्त्वाचा घटक आहे. जर तुम्ही तुमचे क्रेडिट बिल वेळापत्रकानुसार भरले तर त्याचा तुमच्या स्कोअरवर सकारात्मक परिणाम होतो. ते बँकेला सांगते की तुम्ही एक जबाबदार कर्जदार आहात.

गरज पडल्यास देयके भरण्यासाठी तुमच्याकडे पुरेसे पैसे आहेत, हे देखील यावरून दिसून येते. दुसरीकडे, चुकलेले पेमेंट किंवा ईएमआय हे दर्शविते की तुमच्याकडे क्रेडिट देयके परत करण्याची शिस्त नाही. एक चुकलेले पेमेंटही तुमच्या क्रेडिट स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम करू शकतो.

क्रेडिट वापर रेश्यो

क्रेडिट वावर रेश्यो म्हणजे तुमच्या जास्तीजास्त मर्यादेच्या तुलनेत तुम्ही किती क्रेडिट वापरता याचा दर. उच्च क्रेडिट स्कोअर सुनिश्चित करण्यासाठी एखाद्याने त्यांचा क्रेडिट वापर 30% पेक्षा कमी ठेवावा. असे केल्याने कर्ज देणाऱ्याला कळते की तुम्हाला क्रेडिट सुज्ञपणे कसे वापरायचे हे माहित आहे आणि तुम्ही तुमच्या आर्थिक परिस्थितीसाठी तुमच्या क्रेडिट स्रोतांवर पूर्णपणे अवलंबून नाही.

जास्त रेश्यो तुमच्या CIBIL स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम करू शकतो. जर तुम्हाला असे आढळले की तुम्ही एका विशिष्ट मर्यादेपेक्षा जास्त क्रेडिट वापरले आहे, तर CIBIL स्कोअर ऑनलाइन मोफत तपासा. जर तुमच्या स्कोअरवर परिणाम झाला असेल, तर तुम्ही तो पुन्हा रुळावर आणण्यासाठी आवश्यक पावले उचलू शकता.

क्रेडिट हिस्टरी कालावधी

तुम्ही क्रेडिट अकाउंट्स किती काळ चालू ठेवता याचा तुमच्या क्रेडिट स्कोअरवरही परिणाम होतो. जर तुम्ही तुम्ही क्रेडिट अकाउंट्स लवकर बंद केले तर कर्ज देणाऱ्यांना वाटेल की तुमची दीर्घ कालावधीसाठी क्रेडिट हाताळण्याची क्षमता नाही. हेल्दी CIBIL स्कोअर सुनिश्चित करण्यासाठी, तुम्ही कमीत कमी व्यवहार करत असलात तरीही, तुमचे क्रेडिट कार्ड शक्य तितक्या काळ चालू ठेवण्याचा प्रयत्न करा.

डिफॉल्टिंग\ कर्ज चुकवणे

असुरक्षित, डिफॉल्टिंग म्हणजे अशी व्यक्ती ज्यांना कर्जाची परतफेड करण्याची गरज नाही त्यांच्यासाठी, कर्ज बुडवणे म्हणजे एखाद्या व्यक्तीने आवश्यकतेनुसार कर्ज बुडवले नाही. सतत थकबाकी भरल्याने कर्ज बुडण्याची घटना घडू शकते, जी कायदेशीर चौकशीत देखील बदलू शकते. यामुळे तुमचा क्रेडिट स्कोअर खूप कमी होऊ शकतो. जेव्हा कर्ज देणारा एखाद्या व्यक्तीचा CIBIL स्कोअर तपासतो आणि कर्ज बुडवल्याचे प्रकरण आढळते, तेव्हा ते त्या व्यक्तीला कर्ज देण्याची किंवा कर्ज देण्याची शक्यता नसते.

क्रेडिट मिक्स

विविध क्रेडिट मिक्स तुमचा CIBIL स्कोअर सुधारण्यात मदत करतात. क्रेडिट मिक्स म्हणजे तुमच्याकडे असलेल्या क्रेडिट कार्ड, गृहकर्ज, वैयक्तिक कर्ज आणि वाहन कर्ज यासारख्या विविध प्रकारच्या क्रेडिटचा संदर्भ. जेव्हा एखाद्या व्यक्तीकडे विविध प्रकारचे क्रेडिट असते आणि ते सर्व यशस्वीरित्या मॅनेज होत असते, तेव्हा कर्ज देणारे त्याला एक जबाबदार कर्जदार मानतात. यामुळे भविष्यात सोयीस्कर अटींसह क्रेडिट मिळण्याची शक्यता वाढते.

क्रेडिट चौकशी

जेव्हा तुम्ही क्रेडिट कार्ड किंवा कर्जासाठी अर्ज करता तेव्हा कर्ज देणारा क्रेडिट चौकशी करेल. त्यामध्ये तुमच्या क्रेडिट स्कोअर आणि इतर संबंधित बाबींसाठी क्रेडिट ब्युरोशी संपर्क साधला जातो. जर तुमच्या वतीने अशा चौकशा वारंवार होत असतील तर याचा अर्थ असा होऊ शकतो की तुम्हाला जास्त कर्जाची आवश्यकता आणि वापर आहे. त्यामुळे कर्ज देणाऱ्यांच्या दृष्टीने तुम्ही उच्च-जोखीम कर्जदार ठरू शकता. अशा परिस्थितीत, तुम्हाला कर्जासाठी सहज मंजुरी मिळणार नाही आणि अटी देखील सोयीस्कर नसतील.

तुमचा CIBIL स्कोअर कसा मिळवायचा?

आतापर्यंत तुम्हाला प्रश्न पडला असेल, ‘आता मी माझा CIBIL स्कोअर कसा तपासू?’.

तुमचा CIBIL स्कोअर ऑनलाईन मिळवण्यासाठीच्या प्रक्रियेचा थोडक्यात आढावा पहा:

वरच्या कॅल्क्युलेटर मध्ये तुमचा CIBIL स्कोअर पहा.
तपशील भरा, जसे कि तुमचे नाव, लिंग, मोबाईल क्रमांक, पिनकोड आणि इतर.
‘चेक माय CIBIL स्कोअर’ वर क्लिक करा.

रिझल्टवर प्रक्रिया झाली कि तुम्हाला तुमचा CIBIL स्कोअर मोफत मिळेल.

चांगला CIBIL स्कोअर कशाला म्हणतात ?

750-900 मधील CIBIL स्कोअर योग्य समजला जातो. 650 ते 749मधील क्रेडिट स्कोअरसुद्धा चांगला म्हणला जातो. परंतु, तुमचा स्कोअर जितका 900 च्या जवळ, तितके तुमच्यासाठी चांगले. तुमच्या क्रेडिट स्कोअरसह तुमची क्रेडिट पात्रता वाढते. जर तुमचा क्रेडिट स्कोअर जास्त असेल तर कर्ज देणारे तुमच्या क्रेडिट अर्जांकडे चांगल्या दृष्टीने पाहतात.

कमी CIBIL क्रेडिट स्कोअरची कारणे

तुम्ही तुमचा CIBIL स्कोअर मोफत ऑनलाइन तपासला आणि तो कमी श्रेणीमध्ये आढळलयास ते होण्याची काही कारणे पुढे दिलेली आहेत:

तुम्ही तुमची बिले वेळेवर भरत नाही आहात. याचा परिणाम तुमच्या रिपेमेंट हिस्टरी वर होऊ शकतो, ज्यामुळे तुमच्या सिबिल स्कोअर वर नकारात्मक परिणाम होतो. चुकलेल्या केवळ एका हप्त्यामुळेही तुमचा क्रेडिट स्कोअर कमी होतो.

तुमच्याकडे सुरक्षित कर्जांपेक्षा जास्त असुरक्षित कर्जे असू शकतात. किंवा तुमचे क्रेडिट मिक्स योग्य नाही. जर तुमच्या क्रेडिट पोर्टफोलिओमध्ये जास्त जोखीम असलेली क्रेडिट उत्पादने असतील तर त्यामुळे तुमचा स्कोअर कमी होऊ शकतो.

तुम्ही तुम्हाला दिलेली क्रेडिट मर्यादा ओलांडली आहे, आणि तुमचा क्रेडिट वापर बऱ्याचवेळा 30% पेक्षा जास्त असतो.

तुम्ही खूप वेळा क्रेडिट साठी अर्ज दिलेला आहे, ज्यामुळे अनेक हार्ड चौकशा होऊ शकतात.

माझा क्रेडिट स्कोअर कमी असल्यास मी काय करावे?

तुम्हाला जर माहिती असेल कि तुमचा CIBIL स्कोअर कमी आहे, तर तुम्ही पुढील गोष्टी करू शकता :

1. क्रेडिट बिले आणि EMI वेळेवर भरायला सुरुवात करा

याने तुमचा क्रेडिट स्कोअर खूपच सुधारेल. तुमचा एखादा हफ्ता चुकला असेल, तर तो लौकरात लौकर भरा. कर्जाच्या सुरुवातीला EMI ची रक्कम ठरवण्याच्या आधी, EMI कॅल्क्युलेटर (EMI calculator) वापरा. त्याने तुम्हाला EMI चा अंदाज मिळेल आणि तो तुमच्या बजेट मध्ये बसतो कि नाही ते तपासता येईल. जर तुमचे कर्जाचे हफ्ते भरणे तुमच्यासाठी कठीण होत असेल तर तुम्ही तुमच्या कर्जदात्याशी वाटाघाटी करून परतफेडीच्या अटींमध्ये थोडा बदल करून घेऊ शकता.

2. क्रेडिट वापराची मर्यादा ठरवा

हे तुम्हाला एका विशिष्ट पातळीच्या पलीकडे खात्रीपूर्वक जाऊ देणार नाही. आधी सांगितल्याप्रमाणे, आदर्श क्रेडिट वापराचा रेश्यो 30% आहे. उदाहरणार्थ, जर तुमची क्रेडिट कार्ड मर्यादा ₹1 लाख असेल, तर तुमचे कार्ड फक्त ₹30,000 पर्यंतसाठीच वापरा.

3. जुनी क्रेडिट कार्ड खाती बंद करणे टाळा

जेवढे जास्त काळ तुमचे क्रेडिट खाते चालू राहील, तेवढे ते तुमच्या CIBIL स्कोअर साठी चांगले.

4. CIBIL स्कोअर नियमित तपासा

तुम्ही ऑनलाईन काही सोप्या गोष्टी तपासून तुमचा CIBIL स्कोअर मोफत जाणून घेऊ शकता. याने तुम्हाला तुमच्या स्थितीबद्दल कळेल. जर स्कोअर कमी असेल, तुम्ही तुमचा स्कोअर आणि क्रेडिट वर्दीनेस सुधारण्यासाठी पावले उचलू शकता.

तुमचे कर्ज मंजूर करण्याच्या आधी कर्जदाते तुमचा CIBIL स्कोअर का तपासतात

कर्ज पात्रतेसाठी आवश्यकता

जर तुम्ही कर्ज देणाऱ्याच्या वेबसाइटला भेट दिली आणि कर्ज पात्रता विभाग पाहिलात तर तुम्हाला दिसेल की त्यांना विशिष्ट CIBIL स्कोअर लागतो. म्हणून, तुमचा अर्ज मिळाल्यानंतर ते CIBIL पॉइंट चेक करतील. जर तुम्ही CIBIL स्कोअर निकष पूर्ण केले नाहीत तर तुमचा अर्ज पुढे सरकणार नाही.

क्रेडिटचा अनुभव

तुमचा क्रेडिट बद्दलचा अनुभव किती चांगला आहे ते तुमच्या हेल्दी क्रेडिट स्कोअर मध्ये दिसते. म्हणूनच जुन्या क्रेडिट हिस्टरी मुळे तुमचा स्कोअर वाढेल. त्याने कर्ज देणाऱ्याला कळते की तुमचे कर्जाशी नाते टिकणारे आहे.

कर्जाचे दायित्व

जेव्हा कर्ज देणारा CIBIL स्कोअर तपासतो तेव्हा त्यांना तुमच्या कर्जाच्या जबाबदाऱ्यांची स्पष्ट कल्पना येते. तुमच्याकडे कोणते कर्ज आहे आणि तुम्ही आणखी कर्ज हाताळू शकता का याचे मूल्यांकन करण्यास त्याची मदत करते.

चौकशांची संख्या

तुमच्या क्रेडिट अहवालावर किती चौकशा झाल्या आहेत याची माहिती घेण्यासाठी कर्ज देणारे CIBIL पॉईंट तपासतात. जर त्या खूप असतील, तर ते कर्जदात्याला सांगते कि तुम्हाला किती वेळा क्रेडिट लागते. यामुळे तुम्ही उच्च जोखीम असणारे कर्जदार बनता.

विशेष लाभ

कर्ज देणारे कमी जोखीम असणाऱ्या कर्ज दात्यांना पसंती देतात, म्हणजेच, क्रेडिट स्कोअर जास्त असणारे. म्हणून, ते विशेष सवलती मिळवण्यासाठीची पात्रता बघण्यासाठी अर्जदाराचा CIBIL स्कोअर तपासतील.

इन्शुरन्स तुमच्या CIBIL स्कोअरला कशी मदत करेल ?

तुमचा CIBIL स्कोअर तुमच्या क्रेडिट वर्तनातून दिसतो आणि तो तुमच्या आर्थिक प्रोफाईलचा खणखणीत पुरावा आहे.

हे लक्षात घ्या की तुमच्या जनरल किंवा टर्म इन्शुरन्स प्लॅन (term insurance plan) कव्हरचा तुमच्या क्रेडिट स्कोअरशी थेट संबंध नसतो, कारण इन्शुरन्स ही आर्थिक सुरक्षा योजना आहे आणि क्रेडिट उत्पादन नाही.

तसे असले तरी, इन्शुरन्स योजना असल्यास त्याची मदत क्रेडिट स्कोअर मेंटेन ठेवणे आणि सुधारणे यात होते.

कठीण परिस्थितींमध्ये इन्शुरन्स कव्हरेज देतो

इन्शुरन्स पॉलिसीज कठीण परिस्थितीत कव्हर देतात. जेव्हा तुमच्या किंवा तुमच्या प्रियजनांच्या बाबतीत एखादी दुर्दैवी घटना घडते, तेव्हा लाईफ इन्शुरन्स पॉलिसीची life insurance policy मदत क्रेडिट बिल किंवा कर्जाचे हप्ते भरण्यास होते. यामुळे तुमचा क्रेडिट स्कोअर खराब होणार नाही याची खात्री होते.

समजा, रचित नावाच्या 33 वर्षीय व्यक्तीकडे अपघाती पूर्ण आणि कायमचे अपंगत्व रायडर असलेला लाईफ इन्शुरन्स (life insurance) आहे. पॉलिसीधारकाला अपघात होऊन पूर्ण आणि कायमचे अपंगत्व आल्यास रायडर पेमेंट देतो.

जर रचितसमोर कधी अशा प्रकारची परिस्थिती आली तर त्याच्या आर्थिक जबाबदाऱ्या (जसे की कर्जाचे EMI), लाईफ इन्शुरन्स मधून मिळणाऱ्या पेमेंटद्वारे भागवल्या जातील. यामुळे त्याचा CIBIL स्कोअर स्थिर राहील याची खात्री होते, ज्याची मदत भविष्यात कर्जाची आवश्यकता भासल्यास होईल.

रचितने इतर इन्शुरन्स उत्पादनेही घेतली आहेत,जसे कि ULIP (युनिट-लिंक्ड इन्शुरन्स योजना), जर त्याला मार्केट लिंक्ड परतावे हवे असतील आणि सुरक्षित गुंतवणूक पर्याय हवे असतील तर. त्याच्या मुलाचे भविष्य सुरक्षित करायचे असल्यास, तो चाईल्ड एज्युकेशन प्लॅन (child education plan) ही घेऊ शकतो. त्याचे सध्याचे बजेट आणि भविष्यातील गरजांचा ताळमेळ बांधण्यासाठी तो टर्म इन्शुरन्स कॅल्क्युलेटर (term insurance calculator) वापरू शकतो.

अशाप्रकारे, इन्शुरन्स योजना केवळ जीवन कव्हर प्रदान करण्यापलीकडे बरेच काही करू शकते. त्याची मदत क्रेडिट स्कोअर मेंटेन करण्यात आणि सुधारण्यास देखील होऊ शकते आणि एखाद्याच्या एकूण आर्थिक नियोजनात मोठी भूमिका बजावू शकते.

CIBIL अहवाल आणि CIBIL स्कोअर मधील फरक

आतापर्यंत तुम्हाला ‘माझा CIBIL स्कोअर कसा तपासू ?’ चे उत्तर मिळाले असेल. कदाचित तुम्ही ‘CIBIL अहवाल’ हा शब्दही ऐकला असेल. हे दोन्ही एकाच आहेत का ? नाही, दोन्हीमध्ये काही फरक आहेत.

मापदंड	CIBIL स्कोअर	CIBIL अहवाल
हे काय आहे ?	तुमच्या क्रेडिट माहितीच्या आधारे 300 ते 900 दरम्यानचा 3 अंकी क्रमांक	तुमच्या क्रेडिट वर्तनावर आधारित सर्वंकष अहवाल, ज्यात CIBIL स्कोअर सुद्धा येतो.
कालावधी	मागच्या 24 महिन्यातील तुमच्या क्रेडिट वर्तनावर आधारित	36 महिन्यातील तुमची क्रेडिट हिस्टरी यात येते.
प्रकार	CIBIL स्कोअर मध्ये प्रकार नाहीत, फक्त एकच CIBIL स्कोअर असतो.	CIBIL अहवालाचे दोन प्रकार आहेत: एक व्यक्तीसाठी (क्रेडिट माहिती अहवाल) आणि दुसरा व्यवसायांसाठी (कंपनी क्रेडिट अहवाल).

तुमचा CIBIL अहवाल कसा वाचायचा ?

CIBIL स्कोअर

आधी सांगितल्याप्रमाणे, तुम्हाला CIR वरून CIBIL स्कोअर मोफत मिळू शकतो. तुम्ही CIR मधील 'खाते' आणि 'चौकशी' विभागात CIBIL स्कोअर मोफत तपासू शकता.

वैयक्तिक माहिती

क्रेडिट इन्फॉर्मेशन रिपोर्टमध्ये तुम्हाला वैयक्तिक माहिती, विशेषतः तुमच्या ओळखीच्या पुराव्याशी आणि पत्त्याशी संबंधित माहिती मिळू शकते.

रोजगार माहिती

कर्ज देणाऱ्या संस्थांनी CIBIL ला दिलेल्या अहवालात तुम्हाला तुमच्या रोजगार आणि कमाईशी संबंधित तपशील देखील मिळू शकतात.

खात्याची माहिती

सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, अहवालात तुमच्या क्रेडिट खात्याची रूपरेषा असणारा विभाग असेल. त्यात तुम्ही निवडलेली क्रेडिट उत्पादने, कर्ज देणाऱ्या संस्थेचे नाव, क्रेडिट खाते उघडण्याची तारीख इत्यादींचा समावेश असेल. त्यामध्ये तुम्ही शेवटचे पेमेंट कधी केले यासह तुमच्या पेमेंट हिस्टरीबद्दल तपशील देखील असेल.

CIBIL स्कोअर: लॉगिन व नावनोंदणी प्रक्रिया

CIBIL स्कोअर कॅल्क्युलेटर हे एक उपयुक्त साधन असले तरी, तुम्ही CIBIL वेबसाइटला भेट देऊ शकता आणि तुमचे CIBIL रेटिंग मोफत तपासू शकता.

यासाठी तुम्हाला नावनोंदणी करावी लागेल:

Step 1

CIBIL वेबसाईटला भेट द्या.

Step 2

‘माझा CIBIL स्कोअर तपासा’ वर क्लिक करा.

Step 3

आवश्यक तपशील भरा. यात तुमचे नाव, ईमेल, ओळखीचा पुरावा आणि इतर काही गोष्टी असतात. हे तुम्हाला खाते तयार करायला लावेल.

Step 4

‘एक्सेप्ट व कंटिन्यू’ वर क्लिक करा, हे तुम्हाला तुमची ओळख तपासून पाहायच्या विभागाकडे नेईल.

Step 5

आता, तुम्ही पैसे भरू शकता. एकदा तुम्ही यशस्वीरीत्या खाते उघडले की, तुम्ही ‘मायCIBIL’ ( ‘myCIBIL’) ला स्कोअर व अहवाल बघण्यासाठी भेट देऊ शकता.

तुम्ही CIBIL स्कोअर आणि CIBIL अहवाल वर्षातून एकदा मोफत पाहू शकता. याचे कुठलेही शुल्क लागणार नाही.

CIBIL स्कोअर हा तुमच्या आर्थिक प्रोफाइलचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. तो तुमचे भविष्यातील क्रेडिट अनुभव कसे असतील हे ठरवतो. म्हणूनच, सकारात्मक क्रेडिट वर्तन असणे महत्वाचे आहे, ज्यामुळे उच्च क्रेडिट स्कोअर मिळू शकेल आणि भविष्यात क्रेडिट टर्म्स चांगल्या होतील. एखाद्याने वेळोवेळी त्यांचा CIBIL स्कोअर ऑनलाइन मोफत तपासला पाहिजे आणि आवश्यक असल्यास स्कोअर सुधारण्यासाठी पावले उचलली पाहिजेत.

CIBIL स्कोअर बद्दल FAQs

1. चांगला CIBIL स्कोअर म्हणजे काय?

750-900 चा CIBIL स्कोअर, चांगला स्कोअर मानला जातो. जर तुम्ही तुमचा CIBIL स्कोअर ऑनलाइन तपासला आणि तो या श्रेणीपेक्षा कमी असल्याचे आढळले तर तो सुधारण्यासाठी काही तरी विचार करा.

2. CIBIL क्रेडिट अहवाल म्हणजे काय

CIBIL क्रेडिट रिपोर्ट हा एखाद्या विशिष्ट व्यक्तीशी संबंधित क्रेडिट माहितीचा एक विस्तृत संग्रह आहे. त्याला क्रेडिट इन्फॉर्मेशन रिपोर्ट किंवा CIR म्हणतात आणि त्यात CIBIL स्कोअर देखील समाविष्ट असतो.

3. तुमच्या CIBIL स्कोअरवर सकारात्मक परिणाम करणारे घटक कोणते आहेत?

खालील घटकांचा तुमच्या CIBIL स्कोअर वर सकारात्मक परिणाम होऊ शकतो:

तुमचे क्रेडिट कार्ड बिल आणि EMI चे पैसे वेळेवर भरणे
क्रेडिट वापर प्रमाण 30% (किंवा त्यापेक्षा कमी) राखणे
गृहकर्ज, वैयक्तिक कर्ज, क्रेडिट कार्ड इत्यादीचे वैविध्यपूर्ण क्रेडिट मिक्स असणे
जुनी क्रेडिट खाती बंद न करून दीर्घ क्रेडिट इतिहास सुनिश्चित करणे.

4. तुमच्या CIBIL स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम करणारे घटक कोणते आहेत?

तुम्ही पुढील गोष्टी केल्यात तर, तुमच्या CIBIL स्कोअर वर नकारात्मक परिणाम होईल:

EMI आणि/किंवा क्रेडिट कार्डची देय रक्कम न भरणे
क्रेडिट मर्यादेचा पूर्णपणे वापर करणे किंवा क्रेडिट बॅलन्स मेंटेन न करणे
खूप जास्त क्रेडिट अर्ज सादर करणे, ज्यामुळे अनेक हार्ड एन्क्वायरी होतात
क्रेडिटवर डिफॉल्ट होणे.

5. CIBIL स्कोअर कधी अपडेट केला जातो?

सहसा, कर्ज देणारे दर महिन्याला एकदा अर्जदार/कर्जदारांची माहिती CIBIL ला देतात. छोट्या प्रमाणावर कर्ज देणारे आणि ज्यांच्याकडे कर्जदारांची संख्या मोठी नाही, ते दर तीन महिन्यांनी एकदा तपशील सादर करू शकतात.

6. CIBIL क्रेडिट स्कोअर तपासण्यासाठी पॅन कार्ड का आवश्यक आहे?

तुमचे पॅन कार्ड बँक खाते आणि क्रेडिट खात्यांसह तुमच्या मोठ्या आर्थिक खात्यांशी लिंक्ड असते. तुमचे पॅनचे तपशील, CIBIL (आणि इतर आर्थिक संस्था) ना क्रेडिट संबंधी माहिती जलद आणि अचूकपणे शोधण्यात व वापरण्यात मदत करतात.

7. CIBIL क्रेडिटसाठी फोन क्रमांक का मागतात ?

तुमच्या पॅन कार्ड प्रमाणेच, तुमचा फोन नंबर देखील तुमच्या बँक, क्रेडिट आणि इतर आर्थिक खात्यांशी जोडलेला असतो. तुमचा फोन नंबर टाकून, तुम्ही पोर्टलला तुमचा CIBIL स्कोअर ऑनलाइन मिळवणे सोपे करता. शिवाय, तुमच्या फोनवर मिळणाऱ्या वन-टाइम पासवर्डद्वारे तुमची ओळख फोन नंबर मार्फत पडताळणे सोपे होते. खात्री बाळगा की विश्वसनीय आर्थिक संस्था तुमच्या फोन नंबरचा किंवा इतर तपशीलांचा गैरवापर करणार नाहीत.

8. तुम्ही किती वेळा CIBIL क्रेडिट स्कोअर मिळवू शकता याला काही मर्यादा आहे का?

तुम्ही तुमचा CIBIL स्कोअर तुम्हाला पाहिजे तितक्या वेळा तपासू शकता. परंतु, लक्षात ठेवा की तुम्ही CIBIL साइटद्वारे फक्त तुमचे CIBIL रेटिंग एकदाच मोफत तपासू शकता.

9. CIBIL क्रेडिट स्कोअर कसा बदलतो?

तुमच्या CIBIL स्कोअरमध्ये सकारात्मक बदल घडवून आणण्यासाठी, तुम्ही तुमचे क्रेडिट देयके वेळेवर भरली पाहिजेत आणि तुमचे क्रेडिट कार्ड सुज्ञपणे वापरले पाहिजे. सातत्याने चांगले क्रेडिट वर्तन ठेवल्याने तुमच्या CIBIL स्कोअरमध्ये सुधारणा होऊ शकते. तथापि, लक्षात ठेवा की यासाठी 6 ते 12 महिने लागू शकतात.

10. CIBIL क्रेडिट स्कोअर श्रेणीचे महत्व काय आहे ?

तुमचा CIBIL स्कोअर हा तुम्ही क्रेडिट किती चांगल्या प्रकारे हाताळता हे दर्शविणारा एक महत्त्वाचा सूचक आहे. चांगला क्रेडिट स्कोअर कर्जदारांना सूचित करतो की तुम्ही क्रेडिटसंबंधी चांगले जाणता आणि एक जबाबदार कर्जदार आहात. यामुळे तुम्हाला योग्य अर्जदार म्हणून समजले जाऊ शकते.

दुसऱ्या बाजूला, कमी क्रेडिट स्कोअर म्हणजे तुम्ही उच्च जोखमीचे कर्जदार आहात. यामुळे सोयीस्कर अटींसह कर्ज मिळवणे अवघड ठरू शकते.

11. CIBIL क्रेडिट स्कोअर मोजताना कुठले घटक विचारात घेतले जातात ?

तुमचा CIBIL स्कोअर मोजण्यासाठी, क्रेडिट ब्युरो पुढील घटक विचारात घेईल:

तुमचा परतफेड\ रिपेमेंटची हिस्टरी
क्रेडिट मिक्स विविधता
क्रेडिट वापराचा रेश्यो
क्रेडिटचा कालावधी
हार्ड\अवघड क्रेडिट चौकशी.

तुमच्या CIBIL अहवालाच्या एकूण गणनेमध्ये प्रत्येक घटकाचे विशिष्ट महत्व असते.

12. कुठली माहिती माझ्या CIBIL क्रेडिट अहवालात असते ?

तुमच्या CIBIL अहवालात पुढील माहिती असेल:

तुमचे वैयक्तिक तपशील आणि संपर्क तपशील, जसे की नाव, पत्ता, फोन नंबर आणि PAN तपशील.
रोजगार आणि उत्पन्न तपशील
खात्याचे तपशील
तुम्ही घेतलेल्या क्रेडिटशी संबंधित माहिती, जसे की तुमची पेमेंट हिस्टरी, तुम्ही शेवटचे पेमेंट कधी केले आणि कर्ज देणाऱ्याचे नाव.

13. कुठली माहिती CIBIL क्रेडिट रिपोर्टमध्ये दिली जात नाही ?

तुमच्या CIBIL अहवालात तुमचे बँक खाते, बचत योजना (savings plans), इन्शुरन्स योजना, पेन्शन योजना (pension plans), फिक्स डिपॉझिट्स, किंवा इतर नॉन-क्रेडिट खाती याची माहिती नसते. तुमच्या गुंतवणूक प्रकियेशी संबंधित खातीही या CIBIL अहवालात नसतात.

14. माझा CIBIL क्रेडिट रिपोर्ट कोण पाहू शकतो?

ज्या वित्तीय संस्थांनी त्यांचा डेटा CIBIL ला शेअर केला आहे, त्यांनाच CIBIL अहवालांमध्ये प्रवेश मिळतो. नामांकित बँका आणि वित्तीय संस्था CIBIL सह काम करतात. ते त्यांच्या कर्जदारांबद्दलची क्रेडिट-संबंधित माहिती CIBIL सह शेअर करतात. त्या बदल्यात, CIBIL अचूक CIBIL अहवाल आणि अर्जदारांचा स्कोअर शेअर करतो. यामुळे कर्जदात्याला कोणाला क्रेडिट द्यायचे याबद्दल योग्य निर्णय घेण्यास मदत होते. कर्जदारांची माहिती सुरक्षित असल्याचे सुनिश्चित करते आणि संबंधित अधिकाऱ्यांनी ठरवल्यानुसार केवळ विश्वसनीय पक्षांसोबत शेअर करते.

15. कर्ज देणारे CIBIL क्रेडिट स्कोअर का तपासतात ?

अर्जदाराचा CIBIL स्कोअर तपासल्याने कर्जदात्याला त्यांच्या क्रेडिट वर्तनाचे स्पष्ट चित्र मिळते. अर्जदाराची परतफेडीची पार्श्वभूमी आणि आर्थिक स्थिरता दर्शवते. जर क्रेडिट स्कोअर चांगला असेल तर कर्जदाता अर्ज मंजूर करेल.

16. माझा CIBIL स्कोअर बदलत का राहतो ?

तुमचा CIBIL स्कोअर अनेक कारणांमुळे बदलू शकतो. तुम्ही वेळेवर क्रेडिट पेमेंट करता का, तुमचे क्रेडिट अकाउंट किती काळापासून चालू आहे, तुमची परतफेडीची पार्श्वभूमी आणि बरेच काही यामुळे तुमच्या CIBIL स्कोअरमध्ये बदल होऊ शकतात.

17. वैयक्तिक कर्ज मिळविण्यासाठी किमान CIBIL स्कोअर किती आहे?

किमान CIBIL स्कोअर पात्रता निकष, कर्ज देणाऱ्यांनुसार बदलतात. सामान्यतः, बँकांना वैयक्तिक कर्ज देण्यासाठी, अर्जदाराचा किमान 650 इतका CIBIL स्कोअर असणे आवश्यक असते. स्कोअर जितका जास्त असेल तितका वैयक्तिक कर्जावरील अटी चांगल्या असतील.