જીવનવીમો

એક જીવનવીમા પૉલિસી આર્થિક સુરક્ષા માટેના શ્રેષ્ઠ પ્લાન્સ હોય છે, કારણ કે, તે ઘણાં બધાં લાભ પૂરાં પાડે છે.

નાણાકીય સુરક્ષાઃ જો તમે મોટું જીવન વીમાકવચ ખરીદો છો, તો તે તમારા આકસ્મિક મૃત્યુ થઈ જવાની ઘટનામાં તમારા આશ્રિતોને મૃત્યુ સંબંધિત લાભ તરીકે એકસામટી રકમની ચૂકવણી કરશે. આથી જો, તેમની પાસે કોઈ આવકનો સ્રોત ન હોય તથા નાના બાળકો અને વૃદ્ધ માતા-પિતાનું પાલનપોષણ કરવાનું હોય તો તે તેમને આરામદાયક રીતે જીવવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.

સંપત્તિનું સર્જનઃ જીવનવીમાના કેટલાક પ્લાન રોકાણ અને વીમા બંનેના લાભ આપે છે. વીમાકંપની તમારા દ્વારા ચૂકવવામાં આવેલા પ્રીમિયમનો એક હિસ્સો ઇક્વિટી ફન્ડમાં રોકે છે, જેથી તમારા નાણાંની વૃદ્ધિ થાય અને બાકીની રકમને જીવનવીમા પ્રત્યેની ચૂકવણી તરીકે સ્વીકારવામાં આવે છે.

જીવનના દરેક તબક્કા માટે સુરક્ષાઃ તમારા બાળકોના ભવિષ્યની આર્થિક સુરક્ષાની વાત હોય, ઘરની આવક રળનારી મુખ્ય વ્યક્તિના નિધન પછી આવકનો સ્થિર સ્રોત હોય, નિવૃત્તિના આયોજનની વાત હોય કે પછી લાંબાગાળા માટે બચત કરવી હોય, તમારી દરેક જરૂરિયાત માટે જીવનવીમા પૉલિસી હોય છે.

કરબચત: ઇન્કમ ટેક્સ એક્ટની કલમ 80સી પ્રીમિયમની ચૂકવણીઓને કરમુક્ત બનાવે છે, જે તમારા કરપાત્ર રકમને ઘટાડી દે છે. આથી વિશેષ, કલમ 10(10ડી) એ વાતની ખાતરી કરે છે કે, જીવનવીમામાંથી તમને આવક પેટે પ્રાપ્ત થનારી રકમ પણ કરમુક્ત જ રહે. કરવેરા સંબંધિત આ કાયદા જીવનવીમાને રોકાણનો એક યોગ્ય વિકલ્પ બનાવે છે.

નિવૃત્તિનું આયોજનઃ તમારું કામકાજી જીવન પૂરું થઈ શકે છે પરંતુ જીવનમાં જે રોજબરોજના ખર્ચાઓ થાય છે, તે તો ચાલું જ રહેવાના છે. નિવૃત્તિ માટેની જીવનવીમા પૉલિસી વીમાકવચ પૂરું પાડવાની સાથે આવકનો સ્થિર સ્રોત પણ ઊભો કરી આપે છે, જેની મદદથી તમે તમારા રોજબરોજના ખર્ચાઓને પહોંચી વળી શકો છો, નાનો બિઝનેસ ઊભો કરી શકો છો અથવા તો આ નાણાંનું અન્ય કોઈ નાણાકીય સાધનોમાં ફરીથી રોકાણ પણ કરી શકો છો.

સલામત રોકાણઃ માર્કેટ સાથે જોડાયેલું વળતર પૂરું પાડનારા નાણાકીય ઉત્પાદનો માર્કેટના ચઢાવઉતારને આધિન હોય છે, જેના કારણે તે જોખમી બની જાય છે. જોકે, જીવનવીમો એ તમને પ્રીમિયમની ચૂકવણીના બદલામાં બાંયધરીપૂર્વકના લાભ પૂરાં પાડે છે.

લૉનના વિકલ્પો: અણધારી આર્થિક કટોકટી આવી પડવાના કિસ્સામાં જીવનવીમાની મદદથી તમે પૉલિસીના નિયમો અને શરતો પર આધાર રાખી વીમાકૃત રકમ પર ઋણ લઈ શકો છો.

રાઇડર: રાઇડર્સ એ વધારાના લાભ છે, જેને તમે તમારી જીવનવીમા પૉલિસીને વધુ સક્ષમ બનાવવા માટે ખરીદી શકો છો. રાઇડર્સ તમારું અનિશ્ચિતતા સામે રક્ષણ કરે છે, જેમ કે, ગંભીર બીમારી, આકસ્મિક મૃત્યુ અથવા કાયમી સંપૂર્ણ/આંશિક વિકલાંગતા વગેરે, જેનાથી તમારી આવકને નુકસાન પહોંચી શકે છે.

ભારતમાં એક જીવનવીમા કંપની ઘણાં બધાં વિકલ્પો પૂરાં પાડે છે અને તમને તમારી જરૂરિયાતને સૌથી યોગ્ય રીતે પૂરી કરી શકે તેવા જીવનવીમાના પ્લાન મળી જાય છે.

1. ટર્મ ઇન્શ્યોરન્સઃટર્મ ઇન્શ્યોરન્સ એ એક પરવડે તેવો પ્યોર રિસ્ક કવરેજ લાઇફ ઇન્શ્યોરન્સ પ્લાન છે, જે તમારી ભવિષ્યની કમાવવાની ક્ષમતા તથા અકસ્માત, બીમારી કે કુદરતી કારણોસર મૃત્યુ થઈ જવાની ઘટનામાં તમારા પરિવારની આર્થિક સુરક્ષાનું રક્ષણ કરે છે. પૉલિસીની મુદત પૂરી થાય તે પહેલાં તમારું નિધન થઈ જાય છે, તો તમારા લાભાર્થીને મૃત્યુ સંબંધિત લાભ તરીકે વીમાકૃત રકમ પ્રાપ્ત થશે. .
2. એન્ડોવમેન્ટ પ્લાન:એન્ડોવમેન્ટ થોડા બાંયધરીપૂર્વકના વળતરની સાથે જીવનવીમા અને બચતનો બેવડો લાભ આપે છે. તે ભવિષ્યની જરૂરિયાતો માટે એક ભંડોળ ઊભું કરવાની ડીલ છે. જો વીમાધારક પૉલિસીની મુદત પછી પણ જીવિત રહે છે તો, તેમને પાકતી મુદતની રકમ ચૂકવવામાં આવે છે. જો તેઓ જીવિત રહેતા નથી તો, તેમના લાભાર્થીને મૃત્યુ સંબંધિત લાભ તરીકે વીમાકૃત રકમ પ્રાપ્ત થાય છે.
3. યુલિપ: યુલિપ (યુનિટ લિંક્ડ ઇન્શ્યોરન્સ પ્લાન) એ જીવનવીમાનો જ એક પ્રકાર છે, જે વીમાકવચ તો પૂરું પાડે છે, પરંતુ તેની સાથે-સાથે તમારી સંપત્તિ માર્કેટ સાથે જોડાયેલા રોકાણમાં વૃદ્ધિ પણ પામતી જાય છે. યુલિપ તમને કસ્ટમાઇઝ કરેલા વિકલ્પો પૂરાં પાડે છે, જેને તમે તમારી બદલાતી જરૂરિયાતો મુજબ કસ્ટમાઇઝ કરી શકો છો.
4. નિવૃત્તિના પ્લાન: આ પ્રકારના પ્લાન વીમાકવચ આપે છે અને તમારા નિવૃત્તિના ખર્ચાઓને પહોંચી વળવા માટે એક ભંડોળ ઊભું કરવામાં મદદરૂપ થાય છે, જેના કારણે તે વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે જીવનવીમાનો એક સારો વિકલ્પ છે.
5. એન્યુઇટી પ્લાન: તેનિવૃત્તિના પ્લાન નો જ એક પ્રકાર છે, જેમાં વીમાકંપની પ્રીમિયમ પેટે એકસામટી રકમ લે છે, તેનું રોકાણ કરે છે અને નિયમિત આવક તરીકે તમને ઊંચું વળતર ચૂકવે છે.
6. બાળકો માટેના પ્લાન: તે જીવનવીમાની સાથે એક રોકાણ પ્લાન છે, જે તમારા બાળકના ભવિષ્યની જરૂરિયાતો માટે એક ભંડોળ ઊભું કરવામાં મદદરૂપ થાય છે. તમારું નિધન થઈ જવાના કિસ્સામાં તમારા બાળકને એકસામટી રકમ તરીકે અથવા તો હપ્તાઓમાં વીમાકૃત રકમ પ્રાપ્ત થાય છે.

જીવનવીમો એ તમારા પરિવારની આર્થિક સુરક્ષાની ખાતરી કરવા માટે ખૂબ જ જરૂરી હોવાથી પૉલિસીને ખરીદતી વખતે આ પરિબળોને ધ્યાનમાં રાખવા જોઇએઃ

1. તમને પરવડે તેટલું જ વીમાકવચ લોઃ જીવન વીમાકવચ ચૂકવવામાં આવેલા પ્રીમિયમને પ્રમાણસર હોય છે, આથી જેટલું વધારે પ્રીમિયમ એટલું જ વધારે વીમાકવચ મળે છે. તેના માટેની રકમને નિર્ધારિત કરતાં પહેલાં તમામ ઘરગથ્થુ ખર્ચાઓ અને ઋણ અંગે વિચારી લો. પૉલિસીની સમગ્ર મુદત દરમિયાન તમને પ્રીમિયમ પરવડશે તેની ખાતરી કરી લો, કારણ કે પ્રીમિયમ ચૂકી જવાથી તમારું જીવન વીમાકવચ પ્રભાવિત થઈ શકે છે.
2. પૉલિસીની મુદત: વીમાકૃત રકમ તમારા પરિવારના ભવિષ્યના ખર્ચાઓને પહોંચી વળે તેટલી હોવી જોઇએ, જેમ કે, તમારા બાળકનું શિક્ષણ, તમારા વૃદ્ધ માતા-પિતાના તબીબી ખર્ચાઓ તેમજ નિવૃત્ત પછી રોજબરોજની જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે આવકનો સ્થિર સ્રોત. મહત્તમ મુદત ધરાવતો જીવનવીમો પસંદ કરવાથી તમને લાંબાગાળાની નાણાકીય સુરક્ષા પ્રાપ્ત થાય છે.
3. પ્લાનની સરખામણી કરો: અલગ-અલગ વીમાકંપનીઓ અલગ-અલગ પ્રકારના વીમા ઉત્પાદનો પૂરી પાડતી હોય છે. વિવિધ પ્રકારના પ્લાન દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી ઑફરિંગ્સ, લાભ, ક્લેઇમ સેટલમેન્ટનો રેશિયો, જીવનવીમાના ક્લેઇમ સેટલમેન્ટની પ્રક્રિયા તથા પૉલિસી ખરીદવાની અને તેને રીન્યૂ કરવાની સુગમતા જેવા પરિબળો પર આધાર રાખીને વિવિધ પ્લાનની સરખામણી કરો. પ્રતિષ્ઠિત કંપનીને પસંદ કરો અને ઓનલાઇન જોવા મળતી બનાવટી કંપનીઓથી સાવધ રહો.
4. તમારા અંગેના તથ્યોને પ્રમાણિકતાપૂર્વક જણાવો: જો તમે અગાઉથી કોઈ તબીબી સમસ્યા ધરાવતા હો કે પછી જીવન માટે જોખમી હોય તેવી કોઈ ટેવ ધરાવતા હો તો, પૉલિસીને ખરીદતી વખતે તેને જાહેર કરી દો, કારણ કે, ભારતમાં દરેક વીમા કંપની છેતરપિંડી ભરેલા જીવનવીમાના ક્લેઇમને નકારી કાઢે છે.
5. ક્લેઇમનું સેટલમેન્ટ: જીવનવીમાનો ક્લેઇમ કરતી વખતે તમારા પરિવારને ભાવનાત્મક અને નાણાકીય તણાવ સહન ન કરવો પડે એટલા માટે ક્લેઇમની ચૂકવણીની પ્રક્રિયા અને સેટલમેન્ટના રેશિયોને ચકાસો. સતત સારો રેશિયો હોવો એ જીવનવીમા કંપનીનો ક્લેઇમની ચૂકવણી કરવાનો સારો ઇરાદો હોવાનું સૂચવે છે.

જીવનવીમાના પ્રીમિયમની રકમ અહીં નીચે જણાવેલા પરિબળો પર આધાર રાખીને નિર્ધારિત થાય છેઃ

1. વય: જીવનવીમા પૉલિસી ખરીદવાની શ્રેષ્ઠ વય તમે જ્યારે શક્ય એટલી નાની વયના હો ત્યારે છે, કારણ કે નાની વયમાં તમે તંદુરસ્ત હો છો અને લાંબુ આયુષ્ય ભોગવશો તેની સંભાવના હોય છે. તેનાથી વીમાકંપની પર તમારું ખાસ ઉત્તરદાયિત્વ આવતું નથી અને તમને ઓછું પ્રીમિયમ ચૂકવવું પડે છે.
2. જાતિ: વૈજ્ઞાનિક અને સ્ટેટિસ્ટિકલ ડેટાઓએ એ સાબિત કર્યું છે કે, સ્ત્રીઓ પુરુષોની સરખામણીએ અંદાજે 5 વર્ષ વધારે જીવે છે. તેનાથી તેમની જીવનવીમા પૉલિસીની મુદત વધી જાય છે અને તેમને ઓછું પ્રીમિયમ ચૂકવવાનો લાભ મળે છે.
3. તબીબી પૂર્વવિગતઃ અગાઉથી રહેલી કોઇપણ બીમારી કે કોઈ ચોક્કસ આનુવંશિક તબીબી સ્થિતિના કૌટુંબિક ભૂતકાળને કારણે વધારે પ્રીમિયમ ચૂકવવું પડી શકે છે. શ્રેષ્ઠ જીવનવીમા પૉલિસી મેળવવા માટે વીમાકંપની તમારા તબીબી ટેસ્ટ કરાવી શકે છે.
4. જીવનશૈલી સંબંધિત સ્થિતિ: આલ્કોહોલ અને તમાકુના સેવનનો સમાવેશ કરતી તણાવપૂર્ણ જીવનશૈલી તમારા જીવનવીમાના પ્રીમિયમને પ્રભાવિત કરી શકે છે.